O'zbekistonda normativ-huquqiy hujjatlar va ularning loyihalarini korrupsiyaga qarshi ekspertizadan o'tkazish sohasida davlat organlari va tashkilotlarining yuridik xizmatlari faoliyati samaradorligini tizimli baholashga qaratilgan yangi metodologiya tasdiqlandi. Tegishli hujjat Adliya vazirligi tomonidan 2025 yil 30 iyulda ro'yxatga olingan (reg. № 3654).
Ushbu uslub mamlakatda korrupsiyaga qarshi siyosatni kuchaytirish kursining mantiqiy davomi bo'lib, Prezidentning 2021 yil oktyabrdagi qaroriga muvofiq ishlab chiqilgan. Tashabbusning maqsadi normativ hujjatlarni korruptsiyaga qarshi tahlil qilish sifatini oshirish, ixtisoslashgan mutaxassislar ishining shaffofligini ta'minlash, shuningdek, davlat muassasalarining yuridik bo'limlarining javobgarlik darajasini oshirishdir.
Baholash Adliya vazirligi tomonidan har yili 20 yanvargacha amalga oshiriladi, bunda ball tizimi qo'llaniladi. Xususan, baholash doirasida quyidagi ko'rsatkichlar hisobga olinadi:
- korrupsiyaga qarshi ekspertizani o'tkazish va yoritish-10 ball;
- aniqlangan korruptsion omillarni tahlil qilish chuqurligi - 30 ballgacha;
- korrupsiyaga olib keladigan barcha omillarni qamrab olishning to'liqligi - 50 ballgacha;
- ekspertiza natijalarini ommaga e'lon qilish-10 ball.
Ushbu parametrlarning kombinatsiyasi korruptsiyaga qarshi ekspertiza sifati bo'yicha yuridik xizmatlarning reytingini shakllantirishga imkon beradi. Tahlilning nafaqat texnik tomoniga, balki uning ijtimoiy ahamiyatiga ham alohida e'tibor beriladi.
Baholash natijalari ham rag'batlantirish, ham intizomiy choralarga olib kelishi mumkin. Yuqori darajadagi professionallikni namoyish etgan va yakuniy "a'lo" baho olgan yuridik xizmat xodimlari rag'batlantirilishi mumkin. Shu bilan birga, faoliyati qoniqarsiz deb topilgan xodimlarga nisbatan intizomiy javobgarlik va malaka oshirish choralari ko'rib chiqiladi.
Yangi metodologiya davlat hokimiyati organlarida ichki nazorat va huquqiy monitoring institutlarini kuchaytiradi. Shuningdek, u huquqiy madaniyatni yanada oshirishni va normativ qarorlarni tayyorlash bosqichida korruptsiya xavfining oldini olishni nazarda tutadi.
