O'zbekistonda bozor nazorati sohasida davlat va fuqarolar o'rtasidagi o'zaro munosabatlarning yangi modeli shakllanmoqda. 21 avgust kuni jamoatchilik muhokamasiga kiritilgan "bozor nazorati to'g'risida" gi qonun loyihasiga ko'ra, mamlakatda sifatsiz va potentsial xavfli mahsulotlarni sotish faktlari to'g'risida ma'lumot beruvchi fuqarolarni moddiy rag'batlantirish tizimi joriy etiladi.
Hujjat loyihasi Vazirlar Mahkamasiga to'rt oy ichida tovar xavfsizligi sohasidagi qoidabuzarliklar to ' g 'risida ishonchli axborot berganlik uchun jismoniy shaxslarga haq to' lash mexanizmini ishlab chiqish va tasdiqlash vazifasini yuklaydi. Ushbu tashabbus aholining sifat standartlarini ta'minlash va iste'molchilar huquqlarini himoya qilishda faol ishtirok etishga qaratilgan.
Qonun loyihasida, shuningdek, xavfli tovarlardan foydalanish natijasida zarar ko'rgan fuqarolarga kompensatsiya to'lovlarini kafolatlaydigan qoidalar mavjud. Agar halokatli natija yuzaga kelsa, kompensatsiya moddiy zararning to'liq miqdoridan past bo'lishi mumkin emas. Nogironlikni aniqlashda-bu miqdorning kamida yarmi, sog'liqqa boshqa zarar etkazilganda — kamida beshdan biri.
Nazorat tizimi nazorat xaridlarini o'tkazish, laboratoriya va mustaqil ekspertizalarni o'tkazish, fuqarolarning murojaatlarini tahlil qilish, shuningdek mahsulotlarning belgilangan texnik va sanitariya me'yorlariga muvofiqligini tekshirishni o'z ichiga olgan keng qamrovli nazorat modeliga asoslanadi. Belgilangan talablar buzilganligi aniqlangan taqdirda, tovarlar 15 ish kunidan kechiktirmay bozordan olib qo'yilishi kerak.
Tashabbus iste'molchilarni himoya qilishning proaktiv modeliga o'tishni ta'kidlaydi, unda fuqarolar bozorni tartibga solish tizimining to'laqonli ishtirokchilari sifatida qaraladi. Shu bilan birga, davlat organlari qonunbuzarliklarning huquqiy malakasini olish va majburiy qarorlar qabul qilishning mutlaq huquqini saqlab qoladilar.
Qonun loyihasining jamoatchilik muhokamasi 2025-yil 5-sentabrgacha davom etadi. Agar barcha zarur tartib-qoidalar ma'qullangan va bajarilgan bo'lsa, qonun 2026-yil 1-iyulda kuchga kirishi rejalashtirilgan. Yangilik iste'molchilar xavfsizligining barqaror modelini shakllantirish va ichki bozorda jamoatchilik nazorati mexanizmlarini rivojlantirish yo'lidagi muhim qadam bo'lishi kutilmoqda.
