Yevroosiyo iqtisodiy Ittifoqi sammiti yakunlangandan so'ng O'zbekistonning tashkilotga a'zo bo'lish istiqbollari muhokamasi birinchi o'ringa chiqdi. Ishtirokchi mamlakatlar yalpi ichki mahsulotining o'sish sur'atlarining global ko'rsatkichlari ortib borayotgan bir paytda, ko'proq davlatlar EEIGA qiziqish bildirmoqda. Biroq, ittifoq to'liq a'zolar tarkibida ko'rishni istagan asosiy sherik O'zbekiston bo'lib qolmoqda. Respublika 2020 yildan beri kuzatuvchi maqomini saqlab kelmoqda, ammo so'nggi to'rt yil ichida integratsiya tashabbuslarida yuqori darajadagi ishtirokni namoyish etdi.
Sammitda birlashma samaradorligini ta'kidlaydigan bir qator iqtisodiy ko'rsatkichlar yangradi. 2024 yilda eea mamlakatlarining yalpi ichki mahsuloti 4,5 foizga o'sib, umumiy qiymati 2,5 trillion dollarni tashkil etdi. Sanoat ishlab chiqarishi va asosiy kapitalga investitsiyalar mos ravishda 4,5% va 7,5% ga oshdi. Ushbu raqamlar rahbarlarning chiqishlarida yangradi, bu ittifoqning shakllanish bosqichining tugashi va barqaror rivojlanish bosqichiga o'tishni namoyish etdi.
O'zbekistonga alohida e'tibor qaratildi. Muhokamalar davomida Belarus prezidenti respublika birlashmaning istalgan ishtirokchisi bo'lib qolayotganini ochiqchasiga ta'kidladi. O'zbekiston prezidenti hamkorlikni chuqurlashtirishga tayyorligini yana bir bor ta'kidlab, yeoesda kuzatuvchi sifatida ishtirok etgan davrda a'zo davlatlar bilan tashqi tovar ayirboshlash hajmi 80 foizga oshib, 2024 yil yakunlariga ko'ra 18 milliard dollarni tashkil etganini ta'kidladi. Ta'minot tarkibiga asosiy hissa sanoat mahsulotlariga to'g'ri keldi.
Shu bilan birga, O'zbekiston rahbari respublikani yanada chuqurroq integratsiyalashdan manfaatdor bo'lgan aniq yo'nalishlarni belgilab berdi: savdo tartib-taomillarini soddalashtirish, texnik jihatdan tartibga solish tizimlarini uyg'unlashtirish, raqamli loyihalar, transport yo'laklari va qayta sug'urtalash mexanizmlarida ishtirok etish. Elektron tijorat, logistika, raqamli markalash va sun'iy intellektni joriy etish bo'yicha tashabbuslar taklif qilindi. Shuningdek, mehnat migratsiyasi masalalari, shu jumladan "chegarasiz ishlash" platformasiga qo'shilish va professional standartlarni yaqinlashtirish muhokama qilindi.
Toshkentning tashqi iqtisodiy ustuvorliklari to'xtatuvchi omil bo'lib qolmoqda. Joriy bosqichda O'zbekiston hukumati 2026 yilga rejalashtirilgan JSTga a'zo bo'lishga e'tibor qaratmoqda. Mutaxassislarning fikriga ko'ra, ushbu jarayon tugagandan keyingina, taxminan 2027-2028 yillarda Evropa Ittifoqiga to'liq kirish to'g'risida muzokaralarning faol bosqichi boshlanishini kutish mumkin.
Tahlilchilarning fikriga ko'ra, hozirgi vaqtda O'zbekiston qonunchiligini texnik tartibga solish va fitosanitariya nazorati kabi sohalarda eea normalari bilan sinxronlashtirish bo'yicha ishlar olib borilmoqda. Chuqurlashib borayotgan hamkorlikning yana bir tasdig'i respublikaning Evroosiyo taraqqiyot bankiga yaqinda kirishi bo'ldi.
Kirish uchun aniq muddatlar yo'qligiga qaramay, ekspertlar O'zbekistonning YEOIGA bo'lajak a'zoligini uzoq muddatda mantiqiy qadam deb bilishadi. Global savdo institutlari ta'sirining zaiflashishi sharoitida mamlakat tashqi iqtisodiy siyosatning asosiy yo'nalishlari o'rtasidagi muvozanatni saqlashga intilmoqda. Ittifoq bilan hamkorlikni qo'llab-quvvatlash, bir vaqtning o'zida JSTga integratsiya qilish bilan birga, xavflarni minimallashtiradigan va mamlakatning xalqaro maydondagi suveren pozitsiyasini kuchaytiradigan strategik yo'nalish sifatida qaraladi.
Sammitni yakunlab, Rossiya federatsiyasi prezidenti mudofaa byudjeti, xalqaro munosabatlar va AQShning sobiq prezidenti Donald Trump bilan potentsial uchrashuv haqida bir qator bayonotlar berdi. Rossiya federal byudjeti tarkibidagi mudofaa xarajatlari YaIMning 6,3 foizini tashkil etadi-bu taxminan 13,5 trillion rublni tashkil qiladi. Davlat rahbarining so'zlariga ko'ra, mamlakat kelajakda ushbu xarajatlarni qisqartirishni rejalashtirmoqda, bu boshqa mamlakatlarga nisbatan eskalatsiyaga tayyorgarlik ko'rish bilan emas, balki davom etayotgan harbiy operatsiyalarni yakunlash bilan bog'liq.
Tashqi siyosat haqidagi savollarga javob berar ekan, prezident Tramp bilan ehtimoliy uchrashuvga tayyorgarlik ko'rish muhimligini ta'kidlab, uni "Jasur odam" deb atadi va muloqotga ochiqligini tasdiqladi. Shuningdek, tegishli shartlarda Amerika biznesi bilan iqtisodiy aloqalarni tiklashga tayyorlik bildirildi.
